Circulair glas als onderdeel van de circulaire economie, zowel ecologisch als economisch, heeft voor de sector vele uitdagingen. Voor de vlakglasindustrie is hoe invulling te geven aan de circulaire economie misschien wel de belangrijkste vraag van vandaag. De mogelijke antwoorden zullen terug te zien zijn op de Glasstec van dit jaar (22-25 oktober, Düsseldorf).
’s Werelds grootste beurs behandelt dit jaar voorafgaand aan het evenement in een serie ‘hot topic-artikelen’ de meest actuele thema’s voor de glassector. Zo ook een artikel over circulair glas. Voor de sector is het als het om circulair glas allereerst zaak scherven terug te krijgen in de kringloop. Dit om te besparen op grondstoffen en de oventemperatuur van het floatproces te verlagen. Daarnaast het gebruik van alternatieve brandstoffen zoals biofuels en waterstof. Nog een uitdaging: in alle lagen van de productie, veredeling en het transport besparen op energie.
Meer uitdagingen circulair glas
‘Als je de structuur wilt veranderen, moet je dikke planken boren’, is een slechte vertaling van een Duits gezegde. Maar de kop van het artikel op de site van Glasstec slaat wel de spijker op z’n kop. In 2023 registreerden de industriële emissies een daling van 12 procent vergeleken met het jaar daarvoor. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Agora Energiewende’. Op het eerste gezicht is dit een positieve ontwikkeling, maar die is grotendeels te wijten aan een daling van de productie in de energie-intensieve sectoren. Oorzaak: een lagere vraag in een moeilijke concurrentieomgeving als gevolg van hoge energieprijzen. Er moet voor circulair glas veel meer gebeuren, zoals de inzet van schone scherven.
Tekort aan scherven
Eén kilogram floatglas uit gerecycled glas produceert ongeveer 0,3 kilogram minder CO2 dan het gebruik van een glasmengsel dat uitsluitend uit grondstoffen bestaat. Het probleem: er zijn te weinig scherven van gesloopte of gedemonteerde oude gebouwen. Ook vloeien gerecyclede materiaalstromen niet in de gewenste mate terug naar de vlakglasindustrie. In een artikel ter promotie van de Glasstec analyseert de verschillende redenen en toont mogelijke oplossingen. Een conclusie vooraf: als je functionerende cycli wilt, moet je de structurele problemen bestrijden. Dan moet je ‘grote gaten boren’ in het proces.
Circulair glas: scherven terug
Glas uit de architectuur wordt zelden meer architectonisch glas. Dat komt omdat te veel partijen betrokken zijn bij het recyclingproces: slopers, floatglasfabrikanten, glasbedrijven, gevelbouwers, de grote recyclers. Een mogelijk ideaalbeeld: een gebouw dat digitaal is vastgelegd via het Building Resource Passport (DGNB) heeft het einde van zijn levensduur bereikt. Je demonteert het gebouw zorgvuldig (niet afbreken), je verwerkt de materialen en je hergebruikt ze. Is dit niet mogelijk dan probeer je de grondstoffen schoon te scheiden. De hoogwaardige vlakglasscherven gaan dan terug naar de floatglasovens van de fabrikanten. De realiteit van circulair glas is anders: na het ‘end of life’ van gebouwen bereiken bruikbare materialen vaak nog steeds de recyclers als bouwpuin.
Nederland koploper glasrecycling
Niet in het Duitse artikel opgenomen zijn drie Nederlandse initiatieven. Jammer, want op enkele vlakken is Nederland koploper. Het eerste is die op het gebied van het recyclen van vlakglas. Vlakglas Recycling Nederland heeft, gefinancierd door het heffen van een ministerieel erkende milieubijdrage op isolatieglas, een systeem ontwikkeld om glas te recyclen en deels ook van vlakglas weer valkglas te maken. Dit systeem functioneert al twintig jaar succesvol en bespaart jaarlijks vele tonnen CO2.
Circulair isolatieglas
Een ander initiatief is het 1-op-1 hergebruiken van bestaand isolatieglas. Onderzoek toont aan dat het goed mogelijk is hoogwaardig isolatieglas te maken met 50 procent (of meer) circulair glas. We hebben hier meerdere malen geschreven op onze site. Verschillende bedrijven hebben dit inmiddels opgepakt. Ze oogsten bestaand glas, demonteren het en maken er nieuw, (deels) circulair isolatieglas van. GSF Glasgroep is tot op heden het enige bedrijf ter wereld dat dit ook fabrieksmatig doet en beschikt daartoe in Almere zelfs over een circulaire glasfabriek. GSF is gastheer van de GLASDAG 2024 die plaatsvindt op 27 juni.
Circulaire renovatie Rivierenhuis
Een derde initiatief is dat van woningcorporatie Eigen Haard in Amsterdam. Dat circulair glas en het hergebruik van andere bouwmaterialen mogelijk is blijkt uit het renovatieproject het Rivierenhuis van de corporatie. Hemubo, aandeelhouder van GSF, voert het werk uit en claimt naast vlakglas onder meer hekwerken, binnenwanden en elektra te kunnen hergebruiken. Het doel van Eigen Haard en Hemubo is om de renovatie zo circulair mogelijk uit te voeren. Voor beide partijen is het Rivierenhuis een project waarin ruimte is voor onderzoek naar circulaire toepassingen en pilots met nieuwe, niet-traditionele oplossingen. Directeur Davy Wagenmakers van Hemubo is één van de sprekers tijdens de GLASDAG 2024. Hij gaat in zijn bijdrage uitgebreid in op de renovatie van het Rivierenhuis.
