Mobilis in Anderlecht is energieneutraal. Het gebouw heeft een ‘gevouwen’ façade met Low Carbon Energy 72/38 glas van AGC Glass Europe. Mede door het low- carbon glass heeft Mobilis het de hoogte certificaat op het gebied van circulariteit en duurzaam gebruik behaald: Breeam Outstanding.
‘Mobilis in Mobili’ is de beroemde spreuk van Jules Vernes. Die betekent letterlijk ‘bewegend in het bewegende’ of ‘veranderend in het veranderlijke’. Beide zijn van toepassing op het duurzame project Mobilis in Anderlecht, waarin mobiliteit en flexibiliteit centraal staan.
Opdrachtgever
De toonaangevende Belgische autodistributeur D’Ieteren is opdrachtgever van het werk. In enkele jaren tijd heeft de bestaande site van ruim 10.000 vierkante meter plaatsgemaakt voor een gedurfd, gemengd stedelijk project met een 3,5 maal zo grote oppervlakte. Naast ‘de garage van de toekomst van Volkswagen, Skoda en Seat/Cupra’ biedt het complex plaats aan een diversiteit van stedelijke industrie, productieactiviteiten en commerciële functies.
Ontwerp en bouw
In november 2018 schreef D’Ieteren Immo, met medewerking van de Brusselse bouwmeester, een architectuurwedstrijd uit. Het winnende ontwerpteam XDGA – BOYDENS – UTIL wist de hoge ambities te vertalen naar een innovatief concept en concreet plan. Op basis van een ‘andere’ denkwijze is het mogelijk om de ruimtes binnen het gebouw steeds eenvoudig aan te passen aan de vraag. Dit is een visie volledig in lijn met de langetermijnvisie van de opdrachtgever. D’Ieteren heeft het Mobilis-gebouw zo laten bouwen dat het niet alleen kan worden gebruikt voor commerciële doeleinden, maar ook voor een breed scala aan activiteiten. De showrooms voor Volkswagen, ŠKODA en SEAT hebben een volledige verdieping in gebruik. Daarnaast gaat het, naast kantoren en co-working-ruimtes, om sport- en fitnessfaciliteiten, een museum en horecagelegenheden en stadslandbouw op het dak.
Betonwafel-plaattechniek
De hoge ambities hadden de nodige bouwtechnische gevolgen. Het gebouw heeft vier verdiepingen. De verdiepingen 2 en 4 zijn gebouwd met de betonwafel-plaattechniek, terwijl de verdiepingen 1 en 3 uit een lichtere staalconstructie bestaan, met trekstangen opgehangen aan de bovenliggende laag. Een speciaal ontwikkeld, verstelbaar systeem maakt de infrastructuur flexibel zodat de ruimtes vrijwel oneindig aanpasbaar zijn. Om dezelfde reden is elke verdieping 7 meter hoog: je kunt ze voorzien van tussenplafonds als deze hoogte overbodig blijkt voor toekomstig gebruik.
Bream en BE Circulair
D’Ieteren heeft om het Mobilis project volledig toekomstbestendig te maken, ook gebruik gemaakt van klimaat- en energieneutrale maatregelen. Geothermie, de constante temperatuur van de aarde voor verwarming en koeling, maakt het mogelijk om de temperatuur in het gebouw efficiënt te beheren, ongeacht het gebruik en de specifieke behoeften van elke ruimte. Daarnaast maken voorzieningen als zonnepanelen, natuurlijke ventilatie en regenwateropslag dat Mobilis nu al, nog geen jaar na de ingebruikname, wordt beschouwd als ‘het gebouw van de toekomst’.
De zienswijze en uitvoering leverde Mobilis BREAM Outstanding op, maar ook prijzen als BE Circulair. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest riep het project reeds eind 2020, vier jaar voor de oplevering, uit tot één van de winnaars van deze prestigieuze wedstrijd. Niet alleen is het bestaande gebouw op een circulaire wijze ontmanteld, het is voornamelijk het bouwconcept met de speciale, honderdjarige structuur en demonteerbare plateaus dat de jury zo waardeerde.
Glasfaçade
Misschien niet letterlijk, maar dan toch zeker figuurlijk is ook de glasfaçade prijswinnend. Polypane was betrokken in de levering en plaatsing van het glas voor de gevels. Het glasbedrijf uit Sint-Niklaas (B) heeft het Low Carbon Energy 72/38 glas structureel verlijmd met RVS-profielen om een gevouwen gevel te kunnen maken. Die is beeldbepalend met in het zicht alleen de slanke, verticale profielen van de achterliggende metaalconstructie.
‘4-seizoenen glas’
Zaakvoerder Frankie Symoens is er maar wat trots op. “Het gaat om 4-seizoenen glas dat isolatie, doorzicht en zonwering combineert. De vouwgevel is constructief erg interessant: wij hebben het glas verlijmd op een RVS-profiel en dat aan de staalconstructie gemonteerd. Juist om het glas naadloos te laten aansluiten moesten we om-en-om met een ‘step’ werken; de binnen- en buitenruit afwisselend met een overstek of juist een contrasterende kortere ‘step’. Het resultaat is zo goed als profielloos. Wij hebben het glas in de vouwgevel structureel verlijmd op de door gevelbouwer Groven+ aangeleverde kaders, die ze daarna heeft geplaatst. De installatie van het glas ging via ons filiaal Miraxvit Glasbouw en Hegge Gevelbouw heeft de gevels gemonteerd.”
Low-carbon glass
Eén ruit van het isolatieglas is uitgevoerd in low-carbon glass. AGC weet dit CO2-arme floatglas te maken door een mix van duurzame maatregelen, zoals duurzame bevoorrading van grondstoffen, gebruik van efficiënte smeltovens en de inzet van meer ‘cullet’ (gerecycled glas). Zo komen in Anderlecht circulariteit en mobiliteit samen. D’Ieteren had de ambitie van Mobilis een schakel te laten zijn tussen de stad, de bewoners en de economie. Dat is gelukt met een multifunctioneel, flexibel en duurzaam gebouw als resultaat.
Mobilis
- Opdrachtgever: D’Ieteren Immo
- Architecten: XDGA – BOYDENS – UTIL
- Aannemer: Alheembouw Oostnieuwkerke
- Gevels: Groven+ en Hegge Gevelbouw
- Glasproductie en -montage: Polypane en Miraxvit Glasbouw
- Glas: Low Carbon Energy 72/38
