Pagina 19 van: Glas in Beeld #1 – februari 2021
D
O
S
S
IE
R
D
O
S
S
IE
R
19WWW.GlasinBeeld.nl
er dan dunner materiaal gebruikt wordt, is
de massa lager en wordt de geluidweer-
stand weer minder. Het materiaal is
daardoor kwetsbaarder voor stootbelastin-
gen en veroudering. Polycarbonaat is een
goed alternatief maar ook dergelijke
massieve platen moeten voldoende dik zijn.
Het heeft wel een hogere impactweer-
stand, maar is minder stijf dan glas. Dat
scheelt ongeveer een factor 10. Het
voorkomen van uitwaaien van panelen zal
bij toepassing van polycarbonaat dan ook
extra aandacht moeten krijgen.’
Over het algemeen wordt polycarbonaat
toegepast in dikten van 8 millimeter en is
een tweezijdige oplegging vanwege de
lagere stijfheid niet mogelijk. Daarnaast
zal de thermische uitzettingscoëffi cient
van kunststof een rol kunnen gaan spelen.
Polycarbonaat zet acht keer meer uit dan
glas. Bij grote vlakken is dat een belangrijk
punt van aandacht. Optisch kent het ook
veel meer vertekeningen, al zal dat voor
een dak minder storend zijn. Van der
Vleuten: ‘Uiteraard is de lagere stijfheid en
taaiheid van polycarbonaat wel een
voordeel ten opzichte van glas. Het is
door te vervormen in staat om de
impactenergie van voorwerpen met hoge
snelheden op te vangen. Hierdoor wordt
het vaak in combinatie met glas gebruikt
in kogelwerende toepassingen. Het glas
zorgt voor de massa en het polycarbonaat
voor de weerstand tegen vervorming,
zodat een kogel niet door het pakket kan
dringen.’
ISOLATIEWAARDE
Acrylaat, polycarbonaat en glas hebben
een warmtegeleidingscoëffi ciënt van
respectievelijk 0,18, 0,20 en 0,80 W/Km.
Hoe lager de geleidbaarheid hoe beter het
product isoleert, dus kunststof scoort in dit
opzicht vier keer beter dan niet-geïsoleerd
vlakglas. De isolatiewaarde wordt echter
maar minimaal bepaald door het materiaal
zelf; het toevoegen van coatings en de
samenbouw is doorslaggevend. Het
terugbrengen van het warmteverlies lukt
pas echt door meerdere lagen glas te
gebruiken of het kunststof meerwandig te
maken. Meerdere lagen met daartussen
stilstaande lucht of een slecht warmtegelei-
dend gas zoals Argon verdubbelen de
isolatiewaarde. Zo heeft een vierwandige
polycarbonaat plaat van 10 millimeter dik
een isolatiewaarde (U) van circa 2,5 W/
m2K. Dat is vergelijkbaar met het ‘oude’
standaard isolatieglas van 15 millimeter
dikte. Een vijfwandige en een tienwandige
polycarbonaat plaat (resp. dikte 16 en 32
mm) hebben een isolatiewaarde van
respectievelijk 2,0 en 1,1 W/m2K. Van der
Vleuten: ‘Het is tegenwoordig mogelijk om
coatings aan te brengen op kunststoffen;
denk aan het provinciehuis in Almere. De
techniek en de kwaliteit lijken op de oude
pyrolitische coatings uit de glaswereld.’
De isolatiewaarde van tienwandig
polycarbonaat is vergelijkbaar met die van
HR++ glas. Dergelijk isolatieglas heeft een
Low-E coating op positie 3 en een
Argon-gas gevulde spouw van 15
millimeter. De totale dikte is dan circa 24
millimeter. Van der Vleuten: ‘Met triple
glas en vacuümglas zijn zelfs waardes van
0,7 tot 0,4 W/m2K haalbaar. In dat opzicht
scoort vlakglas dus veel beter dan
kunststof. Maar ook hier is het gewicht de
keerzijde: isolatieglas is vele malen
zwaarder dan kunststof, bij triple glassa-
menstellingen gaat dat om wel het tien-
tot twintigvoudige. Dat heeft grote
gevolgen voor een kozijn of constructie.
Aan de andere klant: meerwandige
kunststof panelen zijn vaak geen herme-
tisch gesloten elementen met al snel
vuilophoping en algengroei in de spouw
tot gevolg. En maak dat maar eens
schoon.’
BRANDGEDRAG
Met betrekking tot brandgedrag is
polycarbonaat zelfdovend (klasse B), maar
er komt wel rook vrij. Qua brandwering is
het niet geschikt. Bij 100 tot 200 graden
wordt het zacht en bij 300 graden is het al
vloeibaar. Glas begint te verweken en
smelten tussen circa 600 en 1.000 graden.
Volledig vloeibaar is het bij circa 1.300
graden. Naast esthetica en duurzaamheid
is brandveiligheid ook een belangrijke
reden dat kunststof toepassingen bij
schade en renovatie worden vervangen
door die van glas. Ook voor de toepassin-
gen van preventieschermen is veiligheid
een issue, getuige een blog in het kader
van de campagne ‘de waarde van glas’ van
Vakgroep GLAS.
De blog stelt dat preventieschermen
mogelijk geen tijdelijke noodoplossing
blijken te zijn, maar een blijvende manier
om te voldoen aan veiligheidsvoorschrif-
ten. ‘Veel van wat er nu te zien is, is
geplaatst vanuit de gedachte de eerste
nood te ledigen. Bekeken vanuit een meer
permanent perspectief gaan andere eisen
een rol spelen, zoals brandveiligheid,
esthetiek en ruimtebeleving. De ontwikke-
lingen gaan razendsnel. Op het gebied
van preventieschermen zijn nu al allerlei
verschillende soorten verkrijgbaar, zoals
verrijdbare schermen, hangschermen,
doorgeefl uiken of spreekluiken. Deze
kunnen geproduceerd worden met
veiligheidsglas dat een letselwerende en/
of brandwerende werking heeft. Uit
rapporten die de corona-aanpak evalueren
blijkt dat de vaak snel gekozen plexiglas
schermen niet door de tests heen komen.
Ja, de goedkope en snel te plaatsen
schermen zijn een goede noodoplossing.
Maar als permanent preventiemiddel zijn
ze ontoereikend, omdat ze andere risico’s
met zich meebrengen. Zo is door ‘Veilig-
Coronascherm’ een onderzoek uitgevoerd
naar de brandveiligheid van verschillende
coronaschermen die op de markt zijn. Bij
de brandtesten werden coronaschermen
gebruikt met verschillende grondstoffen,
namelijk acrylaat, polycarbonaat en gehard
veiligheidsglas. Het resultaat liegt er niet
om: de acrylaat schermen vatten na 10
seconden vlam en de polycarbonaat
schermen vatten geen vlam maar kregen
zwarte brandplekken. De schermen van
Glaazen overkapping met BIPV. Foto: Scheuten
Het stadiondak van AZ wordt om redenen van gewicht overkapt met polycarbonaat.
CIRCULARITEIT
Glas en kunststof zijn prima te recyclen. Nederland
behoort tot de wereldtop als het gaat om het manage-
ment en de recycling van afvalstromen, maar de glassector
is hier toch wat verder in dan de kunststofi ndustrie. ‘Het
systeem voor de inzameling en verwerking van kunststof
afval is relatief jong en volop in ontwikkeling’, lezen we op
de site van Federatie Nederlandse Rubber- en Kunststofi n-
dustrie NRK. ‘Voor een aantal categorieën van producten
die kunststof of rubber bevatten geldt een zogenoemde
productenverantwoordelijkheid. Dit betekent dat verplich-
te systemen van geschieden inzameling en verwerking na
gebruik zijn ontwikkeld en worden gefi nancierd door de
producenten van deze producten. Daarnaast bestaat een
vrijwillig systeem van kunststofhoudend materiaal uit de
bouw dat eveneens invulling geeft aan de producentenver-
antwoordelijkheid.’
Waar de recycling van kunststof nog vrijwillig is, is die van
glas verplicht. Het systeem voor het inzamelen en
hergebruik van vlakglas vindt plaats onder verantwoording
van het ministerie van IenM. Basis is een recyclingbijdrage,
een heffi ng van 30 eurocent op elke vierkante meter
isolatieglas die in ons land wordt geplaatst. De logistieke
organisatie en handhaving is in handen van Vlakglas
Recycling Nederland die over het land verspreid bij
glasbedrijven inzamelpunten heeft ingericht, veelal bij
leden van Vakgroep GLAS van Bouwend Nederland. Het
glas wordt na inzameling verwerkt en hergebruikt in de
glaswol- en verpakkingsindustrie. Schoon afvalglas wordt
om grondstof en energie te besparen ook hergebruikt in
de productie van fl oatglas, al is dat maar een gering
percentage.
14-15-16-17-18-19-20-21_gasvskunststof.indd 19 10-02-21 11:57