Pagina 31 van: Glas in Beeld #4 – september 2022

31WWW.GLASINBEELD.NL

de afmetingen van de ruiten mag aangeno-
men worden dat de beoordeelde ruiten in
onbeschadigde toestand en indien juist
geplaatst in staat zijn weerstand te bieden
aan deze belastingen.

Schade door vandalisme of te hoge
temperatuurverschillen in het glas kond al
snel uitgesloten worden. Dit omdat de
oorsprong van de schade zich in alle
gevallen nabij de onderrand van de ruit
bevindt en omdat de ruiten vervaardigd
zijn uit thermische geharde glasplaten. De
twee grotere glaskorrels op de positie van
de breukoorsprong wekten in eerste
instantie het vermoeden dat een nikkelsul-
fide-insluiting oorzaak van de schade was.
Omdat het breukvlak zich in alle gevallen
niet tussen deze twee korrels bevindt en
een insluiting op dit breukvlak nooit
aanwezig is, kon nikkelsulfide-insluiting
eveneens als oorzaak worden uitgesloten.

Het onderzoek heeft ook aangetoond dat
de breukoorsprong telkens correspondeert
met een positie van een dieper ingeslagen
kunststof keg. Door het dieper inslaan van
deze keg en de vorm van het klemprofiel is
heel plaatselijk extra drukkracht op het glas
uitgeoefend. Door de positie van de
flexibele EPDM-slabben niet te laten
corresponderen met de positie van de
keggen wordt de onderrand als gevolg van
deze hogere drukkracht op deze positie
meer in de richting van het voorste deel
van het aluminium klemprofiel gedrukt en
permanent op buiging belast. Als we naar
de vorm van het klemprofiel kijken dan mag
aangenomen worden dat de buitenste
glasplaat van het gelaagde glas hierbij in
contact komt met het klemprofiel. Zeker
omdat de flexibele EPDM-strookjes, die
dienen om glas/metaal-contact te vermij-
den, maar een dikte hebben van 2 mm en
gemakkelijk ingedrukt kunnen worden.
Doordat het glas heel plaatselijk contact
met het aluminium klemprofiel heeft zullen
belastingen door personen of windlasten
ook tot grotere spanningen in het glas
leiden dan bij het ontwerpen is veronder-
steld.

CONCLUSIES
Uit het voorgaande kan opgemaakt
worden dat de oorzaak van de opgetreden

maken dat bij het plaatsen gebruik is
gemaakt van kunststof keggen met een
breedte van 75 mm en een hoogte van 50
mm. De toegepaste keggen hebben aan
de bovenzijde een dikte van 8 mm en aan
de onderzijde een dikte van 5 mm. De
keggen hebben een dusdanige vorm dat
bij het inslaan van de keggen de ruit in het
klemprofiel is gefixeerd. De bovenzijde
van de keggen bevindt zich doorgaans
circa 30 mm onder de bovenrand van het
klemprofiel. Op de positie van de
breukoorsprong is de kunststof keg
telkens enkele millimeters dieper het
systeem ingeslagen.

Andere bevindingen zijn de volgende. De
EPDM-strookjes, die om de ruitrand zijn
gevouwen, bevinden zich doorgaans op
meer dan 100 mm afstand van een keg. Bij
het uitnemen van de keggen zijn de dieper
ingeslagen keggen er alleen met veel
moeite uit te krijgen. Bij de uitgenomen
beschadigde ruiten is op te maken dat de
breukoorsprong zich telkens op circa 20
mm afstand van de onderrand van de ruit
bevindt. Deze positie correspondeert met
de positie van de onderrand van de dieper
ingeslagen kunststof keg. Op de positie
van de breukoorsprong zijn steeds twee
wat grotere glaskorrels te zien. Eenmaal
geplaatst op de glasbok heeft Peutz de
breukoorsprong nader onderzocht. Te zien
is dat het breukvlak tussen de twee
grotere glaskorrels in geen van de
gevallen vlak is en dat in dit breukvlak
nooit een insluiting te zien is. Bij het
merendeel van de ruiten die uitgenomen
zijn, is ook bij de onderrand van de ruit
een aanzienlijke mate van witwaas in de
PVB-tussenlaag te zien. Bij twee onder-
zochte ruiten was het zelfs mogelijk een
voelermaat tussen het glas en het PVB in
te brengen.

BEOORDELINGEN
De ruiten in de balkonafscheidingen van
het appartementencomplex dienen
weerstand te bieden aan twee belastingen.
Allereerst aan de volgens NEN-EN
1991-1-4 in rekening te brengen windbelas-
ting en daarnaast aan de volgens NEN-EN
1991-1-1 in rekening te brengen horizon-
tale belastingen voor vloerafscheidingen.
Gezien de gekozen ruitsamenstellingen en

breuken in alle gevallen gezocht dient
te worden in een plaatselijk te hoge
klemdruk op het glas met glas/metaal-
contact en piekspanningen in het glas
tot gevolg. Waarom bepaalde keggen
dieper ingeslagen zijn is onbekend,
maar het vermoeden is dat dit telkens de
eerste keg is geweest die ingebracht is en
men de ruit daarbij steeds goed wilde
fixeren.

Vanwege het bovenstaande is het te
verwachten dat de beoordeelde schade-
gevallen niet de laatste zullen zijn. Ook
kan gesteld worden dat het eenzijdig
inklemmen van de ruiten minder eenvou-
dig was dan men vermoedde. Het
onderhavige systeem is dan ook erg
uitvoeringsgevoelig te noemen. Het is dan
ook niet zo vreemd dat de ontwikkeling
van een dergelijk systeem niet stil heeft
gestaan. De in 2019 door Peutz Gevel-
techniek en Glas in Beeld beoordeelde
systemen laten dit goed zien. De destijds
beoordeelde systemen zijn dusdanig
opgebouwd dat het hierboven genoemde

schademechanisme bij deze systemen niet
snel zou kunnen ontstaan.

Naast een plaatselijk te diep ingeslagen
keg is vastgesteld dat de vochtbelasting op
de onderrand van de ruiten regelmatig dus-
danig is dat de PVB-tussenlaag tot grote
afstand van de ruitrand witwaas is gaan
vertonen. Een hoge vochtbelasting
reduceert de hechtsterkte van PVB op glas
sterk. Daar de onderrand plaatselijk op
buiging is belast, heeft dit er ook toe
geleid dat het PVB soms over een aanzien-
lijke afstand van het glas is onthecht. Deze
hoge vochtbelasting komt door de
EPDM-strookjes die om de onderrand van
de ruiten zijn aangebracht. Die belemme-
ren de ontwatering van de sponning.

Vanwege de bevindingen is geadviseerd
de plaatsingswijze van de overige ruiten
na te lopen en waar nodig deze aan te
passen. Het toevoegen van extra ontwate-
ringsopeningen in het klemprofiel zal de
kans op witwaas en onthechting bij van de
PVB-folies sterk kunnen reduceren.

 Bij twee onderzochte ruiten was het zelfs mogelijk een voelermaat tussen het glas en het
PVB in te brengen.

28-29-30-31_goedfout.indd 31 06-09-2022 15:40