Pagina 19 van: Glas in Beeld #6 – december 2021
19www.glasinbeeld.nl
BRanDWEREnD Glas
VOCHT ZORGT VOOR BELVORMING
beide een handelsdikte van 3 millimeter.
De totale dikte van het glasproduct is
circa 26,5 millimeter. Glas van het type
Pyrobel VL (VL staat voor VisionLine) is
speciaal ontwikkeld om een maximale
transparantie te behouden, een wens van
vele opdrachtgevers en architecten.
De hoogtezijden van dit type brand
werende glas hoeven namelijk niet in
een sponning gevat te worden. De
toepassing van stijlen is daardoor niet
nodig, hetgeen meer transparantie geeft.
Om toch te voldoen aan de brandwerende
eisen dienen deze vrije zijden wel met
vuurbestendige siliconen gevuld te
worden.
Omdat de tussenlaag van dit type
brandwerend glas oplost in water zijn de
ruitranden met een speciale tape afge
plakt. Conform de voorschriften van de
producent van het brandwerende glas is
deze tape bij de ruitranden die in een
profiel worden opgenomen (de boven en
onderrand), geplakt tot voorbij de
ruitrand. Daar waar een ruitrand grenst
aan een ruit (de hoogtezijden), is de tape
alleen tegen de ruitrand aangebracht. Dat
bij de vrije ruitranden alleen tegen de
ruitrand is geplakt, komt omdat dit anders
in het zicht zou komen. Op de foto’s is de
wijze van plakken bij de hoogtezijden te
zien.
BEVINDINGEN
Omdat ten tijde van het onderzoek de
naden tussen de ruiten nog niet gevuld
zijn met een brandwerende kit was het
mogelijk de ruitranden goed te beoorde
len. Vastgesteld is dat belvorming zich
alleen voordoet nabij de hoogtezijden van
de ruiten. Het merendeel van de bellen
blijkt in verbinding te staan met de
ruitrand. Incidenteel zijn geïsoleerde
bellen te zien. Andere bevindingen zijn de
volgende.
??
• Op de beoordeelde ruiten zijn sporen
van een witte aanslag te zien. Deze
sporen lopen in nagenoeg rechte lijnen
van horizontaal naar de hoogtezijde. De
witte aanslag betreft in alle gevallen een
afzetting op het buitenoppervlak van de
ruit. Nader onderzoek wijst uit dat de
oorsprong van deze sporen nagenoeg
altijd correspondeert met de positie van
een bel in de ruit. De bellen in de ruiten
variëren in afmetingen van enkele
millimeters tot enkele centimeters.
• De bellen doen zich in alle gevallen voor
in de tussenlaag tussen een buitenste
glasplaat en de daaraan grenzende
glasplaat.
• Bij het bestuderen van de ruitrand blijkt
dat de randen van de ruiten zijn
afgescherpt en dat de tape bij de
hoogtezijden is geplakt tot aan het
afgeschuinde deel van de ruitrand. Het
afschuinen van de ruitrand is doorgaans
doorgezet tot een diepte van circa 2,5
millimeter. Daar waar grote bellen in een
ruit te zien zijn, blijkt de tape veelal
beschadigd te zijn of is de tape deels
van de glasrand onthecht (zie de foto).
Op posities van bellen, die doorgezet
zijn tot aan de ruitrand, kan een
voelermaat achter de buitenste glasplaat
ingebracht worden.
• Tijdens het onderzoek zijn er geen
aanwijzingen gevonden waaruit op te
maken is dat de ruiten niet juist in de
binnenwanden zijn opgenomen. Na het
aanbrengen van de siliconen dichting
tussen de ruiten zou het geheel moeten
voldoen aan de opgelegde eisen.
BEOORDELING
De bij een Pyrobel VL 25 toegepaste
tussenlagen zijn volgens de documentatie
van de leverancier gevoelig voor UVstra
ling, temperaturen boven de 50 °C en
vocht. De opbouw van de beglazing en de
positie en opbouw van de tussenwanden is
dusdanig, dat de beglazing onder de te
verwachten condities geen temperatuur
heeft gehad van 50 °C of hoger. Doordat
de ruiten in binnenwanden zijn toegepast
die niet direct door zonlicht worden
beschenen, is het ook niet te verwachten
dat de UVbelasting op de brandwerende
ruiten te hoog is geweest. Dat warmte of
UVlicht niet de oorzaak is van het
probleem blijkt ook uit het waargenomen
schadebeeld. De onvolkomenheden
manifesteren zich namelijk alleen bij de
ruitrand en indien warmte of UVlicht het
probleem zou zijn, zou het probleem zich
over het gehele glasvlak voordoen. Ook
komen de uiterlijke kenmerken niet
streamer
BRANDWEREND GLAS MET ZORG BEHANDELEN
Pyrobel is een type brandwerend glas met een tussenlaag, een (ingedroogde) silicaat
gel, die opschuimt onder invloed van hitte. Zo ontstaat bij brand een voor vuur
ondoordringbare barrière die voor een xaantal minuten zorgt voor vlamdichtheid
(brandclassificatie E) en die de hitte ‘isoleert’ (brandclassificatie I). Alhoewel elk type z’n
specifieke eigenschappen en werking heeft, zijn andere brandwerend glasmerken
Contraflam van Vetrotech SainGobain, Pyrodur en Pyrostop van Pilkington, Pyroguard
van Pyroguard, Hero Fire van Hero Glas, Fireswiss van Glas Trösch en Polflam Fire Glass
van Polflam. De silicaatgel van Vetrotech en PyroguardT, maar ook de silicaatgel van
Pyrobel T en de hydrogels van Polflam en Hero Glas, zijn alle oplosbaar in water, maar
deze typen bestaan uit isolatieglasruiten waarvan de spouw(en) worden gevuld met gel.
De rand is bij deze producten hermetisch gesloten door middel van polysulfide,
polyurethaan of siliconenkit. Daardoor is het vrijwel onmogelijk dat water bij deze gels
komt.
Bij met name de op ongehard glas gebaseerde soorten van Pilkington (Pyrodur en
Pyrostop), Trösch (Fireswiss) en AGC (Pyrobel(ite) wordt de (ingedroogde) gel niet
beschermd door kit, maar door tape. Als deze tape achterwege blijft, beschadigd is of
niet juist is aangebracht, is de oplosbare gel niet beschermd tegen water.
Voor vrijwel alle producten geldt dat als de randen tijdens transport en plaatsing niet
goed worden beschermd er later problemen kunnen optreden. Bij de versies met
gehard glas kan randbeschadiging zorgen voor spontane breuk van (één van de)
glasbladen. In extreme gevallen, als de kit beschadigd is of als bij producten met een
silicaatgel het glas op de kop wordt geplaatst, kan de gel uit het glas lopen. Bij de
ongehard glas versies zorgen kleine beschadigingen in de tape al voor een lek, als er
dan overmatig water bij kan komen, bijvoorbeeld tijdens transport of opslag op een
bouwplaats zonder goed te beschermen, lost de gel op en krijg je bellen. Buiten
opslaan is vooral ook nog nadelig in de winter voor de soorten met gehard glas in
combinatie met een silicaatgel. Die kunnen bevriezen.
Voor wat betreft het goed omgaan met hydrogels geldt eveneens het voorkomen van
beschadigen, het aanstoten van de glasranden en het beschadigen van de randafdich
ting zodat de randafdichting opengaat. Opwarming boven gebruikstemperaturen moet
ook worden voorkomen. De specifieke kenmerken van een silicaatgel, zoals het kunnen
bevriezen en het vloeibaar blijven, gelden niet voor een hydrogel. Dit is meer een
gelatinepudding in iets vaste vorm die met het glas verkleeft en geen druk op de
vulopening geeft.
In de zomer kunnen alle gels zo heet worden dat ze al gaan reageren en diverse soorten
brandwerend glas moeten beschermd worden door UVinwerking op de verkeerde zijde
van het glas, waardoor belletjes kunnen ontstaan.
18-19-20_goedfout.indd 19 08-12-21 08:48