Het ‘slimme raam’ dat TNO en partners hebben ontwikkeld levert goede prestaties onder realistische praktijkomstandigheden. Dat blijkt uit de resultaten van een eerste pilot. Het SunSmart raam is ontworpen om automatisch te schakelen tussen zonnewarmte blokkeren en doorlaten. Het is geoptimaliseerd om het energieverbruik te beperken in een gematigd klimaat met koude winters en warme zomers, zoals in Nederland. De ontwikkeling is in Brightlands Materials Center in Geleen en maakt deel uit van het Interreg-project Sunovate.
Voorlopige resultaten eerste pilot
Wanneer de buitentemperatuur hoog is, houdt het slimme raam zonnewarmte tegen. Zodra de temperatuur van het SunSmart raam onder een bepaalde waarde daalt laat het warmte door. De resultaten laten zien dat het slimme raam schakelt van infraroodlicht doorlatend naar blokkerend. Dat gebeurt zodra er direct zonlicht op het raam valt en de omgevingstemperatuur boven de 20°C ligt. Terugschakelen naar doorlatend infraroodlicht gebeurt doorgaans ’s nachts, wanneer het glasoppervlak afkoelt. Zo benut je de zonnewarmte in het gebouw optimaal. Ook is er minder energie nodig voor zowel verwarmen als koelen. De extra energiebesparing kan oplopen tot 8%. In geldt uitgedrukt is de besparing ten opzichte van de meest geavanceerde HR++-ramen 23,70 €/m² glas per jaar.
SunSmart-technologie
TNO en partners zijn in januari een pilot gestart om deze nieuwe SunSmart-technologie te testen. Tegelijkertijd verzamelen ze informatie over de adaptieve eigenschappen en prestaties van de energie-efficiënte ramen in realistische omstandigheden. Onlangs zijn twee slimme demonstratieramen van 1 m² geproduceerd en geïnstalleerd op de testfaciliteit SolarBEAT in Eindhoven. Dit is de eerste keer dat het adaptieve thermochrome effect van de nieuwe slimme ramen is gedemonstreerd in realistische omstandigheden. Tot nu toe zijn de resultaten veelbelovend. Test loopt tot het einde van het jaar om zo informatie te verzamelen over de schakelprestaties in alle vier de seizoenen.
‘Slim raam’-technologie
Het actieve materiaal in het slimme raam is thermochroom. Dit betekent dat bij een bepaalde temperatuur de optische eigenschappen ervan veranderen. TNO en partners hebben het materiaal ontwikkeld voor een goede doorzichtigheid en met een schakeltemperatuur van rond de 20°C, waarbij alleen de transparantie voor infraroodlicht verandert. Daarmee is het raam geoptimaliseerd om zoveel mogelijk energie te besparen, terwijl het volledig doorzichtig blijft voor het menselijk oog. Het schakelen gebeurt autonoom en is een intrinsieke eigenschap van het gelamineerde glas. Dit betekent dat het raam in gewone kozijnen kan worden geplaatst, zonder speciale installatie-eisen. Lees hier meer over alle dynamisch glastechnieken: elektrochroom, thermochroom en liquid crystal.
Energie-efficiëntie
Effectief gebruik van zonlicht en zonnewarmte kan grote invloed hebben op de energie-efficiëntie van gebouwen. Het zorgt ervoor dat er in de winter minder verwarmd en in de zomer minder gekoeld hoeft te worden. Het nieuwe ‘slimme raam’ past de zoninstraling automatisch aan de veranderende seizoenen aan. De technologie is ontworpen op basis van betaalbare materialen en processen met volgens de ontwikkelaars een terugverdientijd van minder dan zeven jaar voor eindgebruikers. De ontwikkelaars denken deze technologie binnen twee tot drie jaar op de markt te kunnen brengen. De verwachting is dat de ramen een grote bijdrage kunnen leveren aan het behalen van de Europese energie- en klimaatdoelen. Einddoel: een energie- en klimaat neutrale gebouwde omgeving in 2050.
Partners SunSmart raam
De test is onderdeel van het Interreg Sunovate project. Sunovate is een project van TNO, Brightlands Materials Center en Solliance, Universiteit Hasselt, imec, KU Leuven, Yparex, Everlam, Glass for Glass en Soltech. Het project is geïnitieerd door TNO. Sunovate wordt gefinancierd door het programma Interreg VL-NL, de Nederlandse regering en de provincies Limburg (NL/VL) en Noord-Brabant (NL).
